For Professionals
 
 

Κοκκυγοδυνία

Παπαδόπουλος Δημήτρης Επεμβατικός Ιατρός Πόνου - Fellow of Interventional Pain Practice (FIPP)

Ανανεώθηκε 04 January, 2011

ΓΕΝΙΚΑ

Η κοκκυγοδυνία είναι μια επώδυνη διαταραχή της τελικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης ακριβώς πάνω από το ορθό. Η αιτιολογία είναι συνήθως μετατραυματική και σπανιότερα ιδιοπαθής. Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις προκοκκυγική επιδερμοειδής κύστη μπορεί να προκαλεί κοκκυγοδυνία. Υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ κοκκυγοδυνίας και φύλου.  Ο λόγος της συχνότητας εμφάνισης γυναίκες/ άντρες είναι 5:1. Συσχέτιση υπάρχει μεταξύ κοκκυγοδυνίας και βάρους σώματος. Δείκτης μάζας σώματος ( ΒΜΙ)  >27,4 στις γυναίκες και >29,4 στους άνδρες αυξάνει την πιθανότητα πρόκλησης κοκκυγοδυνίας. Στην οξεία μορφή της ένας τραυματισμός, συνήθως πτώση σε καθιστή θέση, είναι η αιτία της έναρξης παραπόνων στην πλειονότητα των περιστατικών. Επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί από κακή θέση καθίσματος ή από δραστηριότητες όπως η ποδηλασία μπορεί να προκαλέσουν τελικώς κοκκυγοδυνία. στις γυναίκες ο εργώδης τοκετός μπορεί να θεωρηθεί τραυματισμός ικανός να προκαλέσει κοκκυγοδυνία.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από 7 αυχενικούς, 12 θωρακικούς και 5-6 οσφυϊκούς σπονδύλους. Ο τελευταίος οσφυϊκός σπόνδυλος ενώνεται με το ιερό οστό, το οποίο αποτελεί τη συνένωση 5 οστών και έχει τριγωνικό σχήμα, με τη βάση προς τα επάνω. Η συνέχεια του ιερού είναι η ιεροκοκκυγική άρθρωση, η οποία συνδέει το ιερό με 4- 5 μικρά οστάρια που αποτελούν τον κόκκυγα. Τα δύο πρώτα επίπεδα του κόκκυγα μπορεί να έχουν μεταξύ των οσταρίων, υποτυπώδεις μεσοσπονδύλιους δίσκους και να αποτελούν ένα πιθανό σημείο μετατραυματικής υπερκινητικότητας.  Τα επόμενα επίπεδα είναι συναρθρωμένα και δεν παρουσιάζουν καμία κινητικότητα. Το μήκος του κόκκυγα είναι μεγαλύτερο στις γυναίκες από ότι στους άντρες και γι αυτό η κοκκυγοδυνία είναι πιο συχνή σε αυτές.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η λήψη του ιστορικού είναι σημαντική όσο αναφορά την εξακρίβωση πιθανού τραυματισμού ή συνηθειών και δραστηριοτήτων που μπορεί να αποτελούν αιτίες πρόκλησης. Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει την ψηλάφηση,την πίεση και την κινητοποίηση του κόκκυγα για τη διαπίστωση ευαισθησίας και αναφερόμενου πόνου.

Ο ακτινολογικός έλεγχος γίνεται δυναμικά με πλάγιες λήψεις σε όρθια και καθιστή ( θέση πίεσης) θέση και μέτρηση της γωνίας στις δύο θέσεις. Ένα μετρούμενο εύρος κινητικότητας απ 2 έως 25 μοίρες θεωρείται φυσιολογικό. Σε περίπτωση υποψίας άλλης αιτίας μη τραυματικής , θα πρέπει να γίνεται μαγνητική τομογραφία και άλλος εκτενέστερος έλεγχος για τον αποκλεισμό πιθανής λοίμωξης, επιδερμοειδούς κύστης και κακοήθειας. Σε μερικές περιπτώσεις η κοκκυγοδυνία μπορεί να είναι πόνος απο αντανάκλαση λόγω δυσλειτουργίας κάποιου σπλαγχνικού οργάνου  όπως  το ορθό, το σιγμοειδές και ουρογεννητικό σύστημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μια λοίμωξη ένας πρωτοπαθής όγκος ή μια μετάσταση μπορεί να μιμούνται την κλινική εμφάνιση της κοκκυγοδυνίας και πρέπει να διερευνώνται.  Όπως στις περιπτώσεις των περισσότερων χρόνιων επώδυνων συνδρόμων, θα πρέπει ο κλινικός έλεγχος να συμπληρώνεται με ψυχιατρική εξέταση για τον αποκλεισμό διαταραχών συμπεριφοράς , κινησιοφοβίας, κατάθλιψης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Στη φάση της οξείας και υποξείας κατάστασης η θεραπεία είναι συντηρητική και συνίσταται στη λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και προσαρμογή της καθιστικής θέσης ακόμη και με τη χρήση βοηθητικού μαξιλαριού κουλούρας, με κενό στο κέντρο, ώστε να αποφεύγεται η φόρτιση του κόκκυγα.  Σε περίπτωση που ο πόνος επιμένει και η κατάσταση μεταπίπτει σε χρόνια συνιστάται η εφαρμογή επεμβατικών θεραπειών.

ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΜΕ ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ

Α. Τοπική έγχυση κορτικοστεροειδών και τοπικού αναισθητικού

Β. Διαγνωστικός αποκλεισμός του γαγγλίου του IMPAR με τοπικό αναισθητικό μακράς διάρκειας δράσης και εκτίμηση του αποτελέσματος.  Αν ο ίδιος ο ασθενής διαπιστώσει και δηλώσει με βεβαιότητα ανακούφιση πάνω απο 50% για τη διάρκεια δράσης του τιπικού αναισθητικού, τότε ακολουθεί το Γ

Γ. Νευρόλυση ( καταστροφή ) του γαγγλίου του IMPAR  με εφαρμογή ραδιοσυχνότητας.

Η χειρουργική εξαίρεση του κόκκυγα δεν εξασφαλίζει σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες, σίγουρη μακροχρόνια αναλγησία και λόγω των πιθανών σοβαρών επιπλοκών της μεθόδου θα πρέπει να αποφεύγεται.

ΠΗΓΕΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

1. PAIN PRACTICE JOURNAL

2. BONICA”S MANAGEMENT OF PAIN

3. PAIN PHYSICIAN JOYRNAL

4. INTERVENTIONAL PAIN MANAGEMENT BOOK

5. NEUROMODULATION JOURNAL