For Professionals
 
 

Μετατραυματική ή Μετεγχειρητική νευροπάθεια

Παπαδόπουλος Δημήτρης Επεμβατικός Ιατρός Πόνου - Fellow of Interventional Pain Practice (FIPP)

Ανανεώθηκε 13 February, 2011

ΓΕΝΙΚΑ

Είναι νευροπαθητικού τύπου πόνος που μπορεί να συμβεί μετά από ένα τραυματισμό ή μετά από μια ιατρική παρέμβαση όπως χειρουργική επέμβαση, ένεση, ακτινοθεραπεία κλπ. Συνήθως ο πάσχων ταλαιπωρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα έχοντας επισκεφτεί ιατρούς διάφορων ειδικοτήτων, παραπονούμενος για έντονο πόνο στην περιοχή νεύρωσης του πάσχοντος περιφερικού νεύρου, χωρίς σαφή διάγνωση και χωρίς την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

  • Πόνος στην περιοχή νεύρωσης του πάσχοντος νεύρου με πιθανή αντανάκλαση του πόνου και σε άλλες απομακρυσμένες περιοχές που δεν έχουν σχέση με το νεύρο πού πάσχει. Χρειάζεται λεπτομερής γνώση της ανατομίας,  για τον καθορισμό του νεύρου που πιθανόν να έχει υποστεί βλάβη.
  • Ο πόνος είναι νευροπαθητικού τύπου (καυσαλγία, οξύς διαπεραστικός πόνος) και μπορεί να συνοδεύεται από υπερευαισθησία, μούδιασμα, παραισθησία, και μυϊκή αδυναμία, ανάλογα με το αν το νεύρο είναι κινητικό , αμιγώς αισθητικό ή μικτό.
  • Μπορεί να υπάρχει υπερδραστηριότητα του συμπαθητικού συστήματος στην  περιοχή, που εκδηλώνεται με υπεριδρωσία, μεταβολές του χρώματος του δέρματος ( μπλέ ως κόκκινο) και μεταβολές της θερμοκρασίας ( από κρύο ως ζεστό)
  • Μπορεί να υπάρχει αλλοδυνία
  • Πίεση με το δάκτυλο πάνω από την περιοχή βλάβης του νεύρου συνήθως αναπαράγει τον πόνο και τα συμπτώματα του ασθενούς.


ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

  • Διαγνωστικός περιφερικός αποκλεισμός του νεύρου για το οποίο υπάρχει υποψία, με βάση την κατανομή του πόνου, ότι έχει υποστεί τραυματισμό και συνεπώς δυσλειτουργεί. Ο αποκλεισμός γίνεται με τη βοήθεια νευροδιεγέρτη και χορηγείται τοπικό αναισθητικό. Αν ο ασθενής μετά τον αποκλεισμό διαπιστώσει αναλγησία που διαρκεί όσο χρόνο διαρκεί η δράση του τοπικού αναισθητικού, τότε τίθεται η διάγνωση της νευροπάθειας του συγκεκριμένου νεύρου που αποκλείστηκε.
  • Το ηλεκτρομυογράφημα μπορεί να αναδείξει τη δυσλειτουργία κάποιου περιφερικού νεύρου και τη θέση βλάβης.


ΘΕΡΑΠΕΙΑ

  • Δερματικό επίθεμα καψαϊκίνης 8%. Είναι μια καινούρια θεραπεία με πολύ καλά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του νευροπαθητικού πόνου από δυσλειτουργία ή βλάβη περιφερικών νεύρων. Το επίθεμα εφαρμόζεται άπαξ και  προσφέρει αναλγησία για τρείς μήνες. Αν ο πόνος συνεχίζεται και μετά τους τρεις μήνες η θεραπεία επαναλαμβάνεται ξανά κάθε τρεις μήνες. Δεν υπάρχει συστηματική απορρόφηση της καψαϊκίνης από τον οργανισμό.
  • Φάρμακα της κατηγορίας των αντιεπιληπτικών, αντικαταθλιπτικών, αντιαρρυθμικών και ελαφρών οπιοειδών
  • Σειρά αποκλεισμών του πάσχοντος νεύρου με χορήγηση τοπικών αναισθητικών και κορτικοστεροειδών. Η νευρόλυση με αλκοόλη ή άλλη καταστρεπτική για το νεύρο ουσία μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή της μετάδοσης των επώδυνων σημάτων, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να προκληθεί ισχυρότατος μόνιμος πόνος στην αναισθητοποιημένη περιοχή (anesthesia dolorosa) και γι αυτό πρέπει να αποφεύγεται.
  • Χειρουργική θεραπεία διατομής του νεύρου και καθαρισμού της περιοχής της βλάβης.

ΣΥΧΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗΣ Ή ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑΣ

ΒΡΑΧΙΟΝΙΑ ΠΛΕΓΜΑΤΙΤΙΔΑ

Το βραχιόνιο πλέγμα μπορεί να τραυματιστεί μετά από χειρουργική εξαίρεση όγκου στην μασχαλιαία χώρα, όπως συμβαίνει σε καρκίνο του μαστού. Επίσης η ακτινοβολία της π[εριοχής μετά την επέμβαση μπορεί να προκαλέσει βραχιόνια πλεγματίτιδα.
Βίαιη έλξη του άνω άκρου από ατύχημα μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό των ριζών του βραχιονίου πλέγματος και μόνιμο σοβαρό νευροπαθητικό πόνο.
Κακή τοποθέτηση των άνω άκρων στο χειρουργικό τραπέζι, με υπέρμετρη απαγωγή στον ώμο ή πίεση του πλέγματος από κάποιο αντικείμενο για αρκετή ώρα μπορεί επίσης να προκαλέσει νευροπάθεια

ΜΕΣΟΣΠΛΕΥΡΟΒΡΑΧΙΟΝΙΑ ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ

Το μεσοπλευροβραχιόνιο νεύρο τραυματίζεται στη διάρκεια επέμβασης στη μασχάλη για χειρουργική εξαίρεση λεμφαδένων σε καρκίνο του μαστού.
Το νεύρο αυτό σχηματίζεται από τις νωτιαίες ρίζες του 1ου και 2ου θωρακικού νεύρου. Τα συμπτώματα εμφανίζονται στην περιοχή νεύρωσης του 1ου και 2ου θωρακικού νεύρου, στην έσω επιφάνεια του βραχίονα από τη μασχάλη ως τον αγκώνα και γύρω από την ανώτερη περιοχή του θώρακα στα Θ1 και Θ2 δερμοτόμια.
Επεμβατικές θεραπείες που μπορεί να εφαρμοστούν

  • Εφαρμογή αποκλεισμών των 1ου  και 2ου μεσοπλεύριων νεύρων με ακτινοσκοπική καθοδήγηση
  • Εφαρμογή παλμικής ραδιοσυχνότητας στα παραπάνω νεύρα
  • Τοπική υποδόρια διήθηση στην έσω επιφάνεια του βραχίονα μέχρι την μασχάλη με τοπικό αναισθητικό και κορτιζόνη

ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΜΕΣΟΠΛΕΥΡΙΩΝ ΝΕΥΡΩΝ ΜΕΤΑ ΘΩΡΑΚΟΤΟΜΗ

Ο τραυματισμός των μεσοπλεύριων νεύρων από έλξη των πλευρών ή από διατομή των νεύρων μπορεί να προκαλέσει έντονο νευροπαθητικό πόνο στην περιοχή νεύρωσης των μεσοπλεύριων νεύρων που έχουν υποστεί βλάβη. Ο πόνος ξεκινάει από το πίσω μέρος του θώρακα και καταλήγει στο εμπρός μέρος του θώρακα μέχρι το στέρνο. Τα κομμένα νεύρα στην περιοχή της μετεγχειρητική ουλής μπορεί να σχηματίσουν νεύρωμα και να προκαλούν αλλοδυνία κατά μήκος της τομής.

Συντηρητική θεραπεία


Επεμβατικές θεραπείες που μπορεί να εφαρμοστούν

  • Εφαρμογή αποκλεισμών των  μεσοπλεύριων νεύρων με ακτινοσκοπική καθοδήγηση
  • Τοπική υποδόρια διήθηση κατά μήκος της τομής με τοπικό αναισθητικό και κορτιζόνη

Σε περίπτωση ανθεκτικού σε όλες τις θεραπείες πόνου εφαρμόζεται με επιτυχία περιφερική διέγερση

ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ 11ου ΚΑΙ 12ου ΜΕΣΟΠΛΕΥΡΙΟΥ ΝΕΥΡΟΥ ΜΕΤΑ ΝΕΦΡΕΚΤΟΜΗ

Ο τραυματισμός των μεσοπλεύριων νεύρων από έλξη των πλευρών ή από διατομή των νεύρων μπορεί να προκαλέσει έντονο νευροπαθητικό πόνο στην περιοχή νεύρωσης των μεσοπλεύριων νεύρων που έχουν υποστεί βλάβη. Ο πόνος ξεκινάει από το πίσω μέρος του θώρακα και καταλήγει στο εμπρός μέρος του θώρακα μέχρι το στέρνο. Τα κομμένα νεύρα στην περιοχή της μετεγχειρητική ουλής μπορεί να σχηματίσουν νεύρωμα και να προκαλούν αλλοδυνία κατά μήκος της τομής.

Συντηρητική θεραπεία

Επεμβατικές θεραπείες που μπορεί να εφαρμοστούν

  • Εφαρμογή αποκλεισμών των  μεσοπλεύριων νεύρων με ακτινοσκοπική καθοδήγηση
  • Τοπική υποδόρια διήθηση κατά μήκος της τομής με τοπικό αναισθητικό και κορτιζόνη

Σε περίπτωση ανθεκτικού σε όλες τις θεραπείες πόνου εφαρμόζεται με επιτυχία περιφερική διέγερση

ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΙΣΧΙΑΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ

Το ισχιακό νεύρο μπορεί να υποστεί βλάβη από παρατεταμένη πίεση στη γλουτιαία περιοχή από σκληρό αντικείμενο. Αυτό μπορεί να συμβεί από κακή τοποθέτηση και κατανομή του βάρους του ασθενούς όταν αυτός αναισθητοποιείται με γενική ή περιοχική αναισθησία και τοποθετείται στο χειρουργικό τραπέζι.
Βλάβη του ισχιακού μπορεί να συμβεί και από πλήξη της γλουτιαίας χώρας από αιχμηρό αντικείμενο και διατομή του ισχιακού νεύρου.
Στην πρώτη περίπτωση η νευρολογική βλάβη είναι αξονικού τύπου και επειδή διατηρείται το επινεύριο (περίβλημα του νεύρου) υπάρχει περίπτωση αργής αποκατάστασης της λειτουργίας του νεύρου

Στη δεύτερη περίπτωση της νευρότμησης χρειάζεται χειρουργική αποκατάσταση της συνέχειας του νεύρου.
Και στις δυο περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει μόνιμος νευροπαθητικός πόνος παρά τη θεραπευτική αγωγή. Στις ανθεκτικές περιπτώσεις ισχιαλγίας εφαρμόζεται διέγερση νωτιαίου μυελού.

ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΙΑ

Αρκετά συχνά μετά από επεμβάσεις βουβωνοκήλης, κιρσοκήλης, σκωληκοειδεκτομής, μπορεί να συμβεί τραυματισμός του λαγονουπογάστριου, λαγονοβουβωνικού και μηρογεννητικού νεύρου από τα χειρουργικά εργαλεία ή περίδεση κάποιου νεύρου με χειρουργικό ράμμα.  Το αποτέλεσμα είναι νευροπαθητικός πόνος στη βουβωνική χώρα με πιθανή αντανάκλαση στα γεννητικά όργανα.

Θεραπευτικές επιλογές

  • Σειρά αποκλεισμών του πάσχοντος νεύρου με χορήγηση τοπικών αναισθητικών και κορτικοστεροειδών. Η νευρόλυση με αλκοόλη ή άλλη καταστρεπτική για το νεύρο ουσία μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή της μετάδοσης των επώδυνων σημάτων, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να προκληθεί ισχυρότατος μόνιμος πόνος στην αναισθητοποιημένη περιοχή (anesthesia dolorosa) και γι αυτό πρέπει να αποφεύγεται.
  • Φάρμακα της κατηγορίας των αντιεπιληπτικών, αντικαταθλιπτικών, αντιαρρυθμικών και ελαφρών οπιοειδών
  • Χειρουργική θεραπεία διατομής του νεύρου και καθαρισμού της περιοχής της βλάβης.

ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΟΝΑΤΟΣ

Κατά την είσοδο των τροκάρ (κάνουλες εργασίας) εντός της άρθρωσης του γόνατος μπορεί να τραυματιστούν τα επιγονατιδικά νεύρα που βρίσκονται στην έσω και έξω επιφάνεια του γόνατος κάτω από την επιγονατίδα.
Ο ασθενής μετά το χειρουργείο αισθάνεται ισχυρό νευροπαθητικό πόνο γύρω από το γόνατο και δυσκολεύεται να περπατήσει και να εκτείνει το γόνατο. Ο πόνος μπορεί να ακτινοβολεί στην οπίσθια επιφάνεια του γόνατος. Στην περιοχή μπορεί να παρατηρηθεί υπερδραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (μεταβολές στο χρώμα και τη θερμοκρασία του δέρματος) και αλλοδυνία. Η όλη κατάσταση κακώς χαρακτηρίζεται από τους ορθοπαιδικούς ως σύνδρομο περίπλοκου περιοχικού πόνου (CRPS) ή αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία.

Θεραπεία

  • Φάρμακα της κατηγορίας των αντιεπιληπτικών, αντικαταθλιπτικών, αντιαρρυθμικών και ελαφρών οπιοειδών
  • Σειρά αποκλεισμών του μηριαίου  νεύρου με χορήγηση τοπικών αναισθητικών
  • Διήθηση της μετεγχειρητικής ουλής στο σημείο εισόδου των τροκάρ με τοπικό αναισθητικό και κορτιζόνη

ΠΗΓΕΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

1. PAIN PRACTICE JOURNAL

2. BONICA”S MANAGEMENT OF PAIN

3. PAIN PHYSICIAN JOYRNAL

4. INTERVENTIONAL PAIN MANAGEMENT BOOK

5. NEUROMODULATION JOURNAL