Συνέντευξη από Νάσρο Χάτεμ
Ιατρός Αναισθησιολόγος
Διευθυντής Αναισθησιολογικού τμήματος
Γενικό Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου
Ελέγχθηκε από τον: Παπαδόπουλο Δημήτρη M.D FIPP
Ο πόνος είναι ένα φυσικό κομμάτι της ζωής μας: ένα επεισόδιο κεφαλαλγίας τάσης, ένα διάστρεμμα. Αλλά μερικές φορές ο πόνος γίνεται αφύσικος, επιμένει και έχει περίεργα χαρακτηριστικά. Γίνεται ο ίδιος μια πάθηση που χρήζει ιατρικής διερεύνησης. Εσείς γνωρίζετε τη διαφορά; Ο κύριος Νάσρο Χάτεμ ιατρός αναισθησιολόγος, διευθυντής αναισθησιολογικού τμήματος στο Νοσοκομείο Γεώργιος Παπανικολάου Θεσσαλονίκης, μας βοηθάει να κατανοήσουμε τη διαφορά μεταξύ του οξύ και χρόνιου πόνου.
Πώς μπορείτε να εξηγήσετε τη διαφορά μεταξύ οξύ και χρόνιου πόνου ;
Ο οξύς πόνος είναι φυσιολογικός πόνος που προκαλείται από ένα βλαπτικό ερέθισμα και προειδοποιεί ότι έχουμε υποστεί ένα τραυματισμό ή μια βλάβη, λέει ο κος Νάσρο. <<Όταν χτυπάς το γόνατό σου στην πόρτα του αυτοκινήτου, όταν κόβεσαι με το μαχαίρι, όταν ακουμπάς με το χέρι σου τη ζεστή κατσαρόλα και καίγεσαι…… αυτός είναι οξύς πόνος και είναι καλός πόνος, γιατί σου λέει ότι έχεις μια βλάβη. Όταν ακουμπάς τη ζεστή κατσαρόλα, πονάς και ο εγκέφαλός σου αντιδρά άμεσα, δίνοντας εντολή να απομακρύνεις αμέσως το χέρι σου από το καυτό αντικείμενο>>.
Ο οξύς πόνος ξεκινά απότομα και δεν έχει μεγάλη διάρκεια. Όταν ο τραυματισμός ή η βλάβη επουλωθεί, ο πόνος σταματάει. Για παράδειγμα, όταν κάποιος σπάσει το χέρι του πονάει πολύ, αλλά όσο περνάει ο καιρός μετά την ανάταξη και συγκόλληση του οστού, ο πόνος ελαττώνεται και στο τέλος εξαφανίζεται, μας λέει ο κος Νάσρο.
Αντίθετα ο χρόνιος πόνος επιμένει και γίνεται ο ίδιος μια νόσος, λέει ο κος Νάσρο. << Όταν η βλάβη επουλώνεται, η ασθένεια θεραπεύεται, αλλά ο πόνος συνεχίζει και μετά από ένα εύλογο διάστημα επούλωσης/ ίασης, τότε αυτός είναι ο χρόνιος πόνος>>.
Ο χρόνιος πόνος διαρκεί εβδομάδες, μήνες, ακόμη και χρόνια. Γενικά χρόνιος θεωρείται ο πόνος που επιμένει πάνω από τρείς μήνες ή σύμφωνα με κάποιους άλλους 6 μήνες.
Υπάρχουν κάποιες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν χρόνιο πόνο;
Ναι, κάποιες χρόνιες παθήσεις προκαλούν χρόνιο πόνο. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να προκαλέσει νευροπαθητικό πόνο, η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει χρόνιο αλγαισθητικό πόνο, η ινομυαλγία, οι εκφυλιστικές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προκαλέσουν τόσο αλγαισθητικό όσο και νευροπαθητικό χρόνιο πόνο.
Οι ιατροί μπορούν να ανακαλύψουν πάντοτε την αιτία του χρόνιου πόνου;
Όχι πάντοτε. Σε ένα μικρό αριθμό περιστατικών η αιτία δεν είναι σαφής. << υπάρχουν περιστατικά που δεν μπορεί να τεθεί σαφής και τεκμηριωμένη διάγνωση>>, λέει ο κος Νάσρο.
Πότε θα πρέπει να οι ασθενείς να μιλάνε στον ιατρό σχετικά με τον πόνο τους;
Μιλήστε στον ιατρό σας όταν ο πόνος επιμένει περισσότερο από ένα φυσιολογικό χρονικό διάστημα. Μερικές οδηγίες λένε ότι ο χρόνιος πόνος είναι αυτός που επιμένει πάνω από 3-6 μήνες, αλλά ο κος Νάσρο θεωρεί αυτές τις οδηγίες αυθαίρετες.
Όποτε ο πόνος διαρκεί περισσότερο από ένα φυσιολογικό αναμενόμενο διάστημα, είναι σημαντικό να τον αντιμετωπίσετε με θεραπευτική αγωγή για να μην μεταπέσει σε χρονιότητα, λέει. Για παράδειγμα ο μετεγχειρητικός πόνος μετά από μια επέμβαση σκωληκοειδεκτομής, φυσιολογικά δεν μπορεί να διαρκέσει, το περισσότερο πάνω από ένα μήνα. Αν συνεχίζεται όμως, τότε επισκεφτείτε τον ιατρό σας αντί να περιμένετε τρείς μήνες.
Ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, επίσης θα πρέπει να παρακολουθούνται και να θεραπεύονται για το χρόνιο πόνο τους από ειδικούς ιατρούς πόνου. Οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν φάρμακα, επεμβατικές τεχνικές, συνδυασμό αυτών, φυσικοθεραπεία, χειροπρακτική, εναλλακτική ιατρική, ψυχολογική υποστήριξη κλπ.
Πότε πρέπει ένας ασθενής να αναζητήσει ειδικό ιατρό πόνου;
Πολλοί ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων είναι σε θέση να διαχειριστούν έναν ασθενή με πόνο. Ωστόσο αν ο ιατρός σας δεν μπορεί να διαγνώσει την αιτία του χρόνιου πόνου, δεν είναι εξοικειωμένος με τη δικιά σας περίπτωση πόνου, ή δεν είναι σίγουρος για τη θεραπευτική προσέγγιση του προβλήματός σας, ζητήστε του να σας παραπέμψει σε έναν ειδικό ιατρό πόνου.
Οι ασθενείς με χρόνιο πόνο θα πρέπει να παραπέμπονται ή να αναζητούν οι ίδιοι ειδικούς ιατρούς πόνου, οι οποίοι γνωρίζουν να κάνουν πλήρη διαγνωστικό έλεγχο του πόνου και να διαχειριστούν με τον καλύτερο τρόπο τη θεραπεία της επώδυνης κατάστασης. Στη χώρα μας οι ιατροί πόνου είναι κατά κύριο λόγο αναισθησιολόγοι με εξειδίκευση στη θεραπεία πόνου. Κάποιοι από αυτούς είναι επιπρόσθετα εκπαιδευμένοι και εξειδικευμένοι στις επεμβατικές τεχνικές θεραπείας πόνου.
Αποφύγετε ιατρούς και κέντρα στα οποία χωρίς κλινική εξέταση και διάγνωση της αιτίας του προβλήματος, σας χορηγούν φάρμακα και σας κάνουν ενέσεις οπουδήποτε και στα τυφλά, χωρίς ακτινοσκοπική καθοδήγηση, λέει τελειώνοντας ο κος Νάσρο.