Ελέγχθηκε από Δημήτρη Παπαδόπουλο MD, FIPP
Γενικά
Η χρήση του αλκοόλ ως μέθοδος αντιμετώπισης του πόνου πιθανόν να είναι τόσο παλιά, όσο και η ίδια η διαδικασία της απόσταξης των αλκοολούχων ποτών. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το αλκοόλ ως έναν τρόπο για να διαχειριστούν το στρες, καθώς ο χρόνιος πόνος αποτελεί, ως γνωστόν, ένα σημαντικά στρεσογόνο παράγοντα. Οι έρευνες έδειξαν ότι ένα ποσοστό ανθρώπων, που αγγίζει το 28%, χρησιμοποιούν το αλκοόλ ως μέθοδο διαχείρισης του χρόνιου πόνου.
Οι άντρες μάλιστα, με βάση τα στοιχεία των ερευνών, χρησιμοποιούν το αλκοόλ για να διαχειριστούν τον πόνο πιο συχνά, σε σύγκριση με τις γυναίκες. Η χρήση του αλκοόλ δείχνει να είναι περισσότερο συχνή σε ανθρώπους με υψηλότερο εισόδημα, ενώ ως μέθοδος ελέγχου του πόνου, φαίνεται να σχετίζεται και με τη συχνότητα του πόνου καθώς άτομα με μεγαλύτερη συχνότητα πόνου καταναλώνουν περισσότερο αλκοόλ. Αντιθέτως η χρήση του αλκοόλ δεν φαίνεται να σχετίζεται με την ένταση του πόνου ή τη διάρκεια κατά την οποία ένα άτομο έχει ζήσει με πόνο. Περισσότερο συνδεδεμένη με τη χρήση του αλκοόλ ως μέθοδο ανακούφισης από τον πόνο είναι η τακτική παρουσία του πόνου ως σύμπτωμα.
Το αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου καθώς επιδρά στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (Κ.Ν.Σ.) κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να οδηγεί σε μια ήπια ανακούφιση από τον πόνο. Οι ειδικοί ωστόσο επισημαίνουν πως το αλκοόλ δεν έχει άμεση δράση στην καταπολέμηση του πόνου, ακόμα και εάν τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα από τη χρήση του παρέχουν κάποια ανακούφιση. Στην πραγματικότητα η χρήση του αλκοόλ ως μέθοδος ανακούφισης από τον πόνο μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα, ιδίως σε περιπτώσεις υπερβολικής χρήσης ή όταν η κατανάλωση του αλκοόλ γίνεται παράλληλα με φαρμακευτική αγωγή κατά του πόνου.
Αλκοόλ και Φάρμακα
Ο κίνδυνος που υπάρχει από το συνδυασμό της κατανάλωσης αλκοόλ με φάρμακα που συνταγογραφούνται είναι γνωστός, εξαιτίας της μεγάλης δημοσιότητας που έχει λάβει το συγκεκριμένο θέμα από τα ΜΜΕ. Επιπλέον πολλά μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά φάρμακα (όπως η ασπιρίνη, η παρακεταμόλη, το άλας της ναπροξένης και η ιμπουπροφαίνη) περιέχουν προειδοποιήσεις αναφορικά με τη χρήση τους σε συνδυασμό με αλκοόλ. Η κατανάλωση του αλκοόλ σε συνδυασμό με αυτά τα φάρμακα μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο πρόκλησης ηπατικής βλάβης, έλκους του στομάχου ή αιμορραγίας από το κατώτερο πεπτικό σύστημα.
Πολλά συνταγογραφούμενα αναλγητικά φάρμακα προκαλούν υπνηλία. Το αλκοόλ έχει την ίδια επίδραση στη λειτουργία του Κ.Ν.Σ. Έτσι ο συνδυασμός του αλκοόλ με τα συνταγογραφούμενα αναλγητικά προκαλεί αυτό που ονομάζουμε «συνεργική δράση», και αναφέρεται στην περίπτωση που δύο ουσίες μπαίνουν στον οργανισμό προκαλώντας μεγαλύτερο –αθροιστικά- αποτέλεσμα, από αυτό που θα προκαλούσαν εάν επιδρούσαν καθεμία ξεχωριστά. Η ανάμιξη του αλκοόλ με τα συνταγογραφούμενα αναλγητικά φάρμακα λοιπόν μπορεί να προκαλέσει ναυτία, έμετο, μειωμένο καρδιακό ρυθμό, ελάττωση των αναπνοών, υπερδοσολογία σε επίπεδα τοξικότητας, ακόμα και θάνατο.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει επίσης σε παρόμοια αποτελέσματα, όταν αναμιγνύεται με πολλά αναλγητικά, ευρείας χρήσης, που δεν συνταγογραφούνται. Εάν παίρνετε φάρμακα χωρίς συνταγογράφηση για να αντιμετωπίσετε κάποιον πόνο, μιλήστε με το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας για τις πιθανές επιδράσεις που μπορεί να έχει η ταυτόχρονη λήψη τους με την κατανάλωση αλκοόλ.
Αλκοόλ, Ύπνος και Πόνος
Ο χρόνιος πόνος συχνά διαταράσσει τον ύπνο. Η χρήση του αλκοόλ μπορεί να διαταράξει περαιτέρω το φυσιολογικό κύκλο του ύπνου. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η κατανάλωση αλκοόλ από άτομα με χρόνιο πόνο είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στη διαταραχή του ύπνου. Η κατανάλωση αλκοόλ μέχρι και μία ώρα πριν από την κατάκλιση, μπορεί κυριολεκτικά να καταστρέψει τον κύκλο του ύπνου.
Η έλλειψη ύπνου ή ο φτωχός ύπνος επιβαρύνει τον οργανισμό με πολλούς τρόπους και μπορεί να οδηγήσει σε ευερεθιστότητα, μελαγχολική διάθεση και κόπωση. Αυτό μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην ικανότητα του οργανισμού σας να αντιμετωπίσει τον πόνο. Η σχέση μεταξύ ύπνου και διαχείρισης του πόνου μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο: ο κακός ύπνος σας κάνει λιγότερο ικανούς να αντιμετωπίσετε τον πόνο και η χρήση του αλκοόλ για την αντιμετώπιση του πόνου δεν σας επιτρέπει να κοιμηθείτε. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η χρήση ή μη του αλκοόλ, ως προγνωστικός παράγοντας, μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια την ποιότητα του ύπνου σε άτομα που υπέφεραν από χρόνιο πόνο.
Ανοχή στο αλκοόλ
Η ανοχή στο αλκοόλ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία του ανθρώπου. Με την πάροδο του χρόνου ο οργανισμός δημιουργεί ανοχή στην επίδραση του αλκοόλ, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι απαραίτητη η κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας αλκοόλ για να επιτευχθούν τα ίδια αποτελέσματα. Το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί και με τα αναλγητικά φάρμακα. Αύξηση της κατανάλωσης του αλκοόλ, με σκοπό να ξεπερνιέται η ανοχή που έχει δημιουργήσει ο οργανισμός, μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, όπως η ανάπτυξη ηπατοπάθειας και η εξάρτηση από το αλκοόλ.
Συμπερασματικά
Το να δίνετε προσοχή στον ύπνο, το στρες και τη χρήση του αλκοόλ είναι σημαντικό για να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά τον πόνο. Εάν χρησιμοποιείτε συχνά το αλκοόλ για να ανακουφιστείτε από τον πόνο, είναι σημαντικό να μάθετε τις πιθανές παρενέργειες που μπορεί να έχει αυτό για την υγεία σας. Ρωτήστε τον ιατρό σας εάν οποιαδήποτε χρήση του αλκοόλ είναι ασφαλής για εσάς.
