Διάγνωση – Ορισμός της πάθησης
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο οξύς ριζιτικός πόνος συνοδεύεται και από ριζοπάθεια. Πρόκειται για κατάσταση που οφείλεται σε σημαντικού βαθμού συμπίεση και ερεθισμό νευρικής ρίζας στο σημείο εξόδου της από το νωτιαίο μυελό, στην οσφυοϊερά μοίρα της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα την πρόκληση φλεγμονής , πόνου και νευρικής δυσλειτουργίας.
Συνήθεις παθήσεις οι οποίες προκαλούν ριζιτικό πόνο με ριζοπάθεια είναι η προβολή ή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, η στένωση μεσοσπονδύλιου τρήματος η σπονδυλολίσθηση και οι επισκληρίδιες συμφύσεις.
Η ριζοπάθεια δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη ριζίτιδα, η οποία είναι μια φλεγμονή της νευρικής ρίζας, που προκαλεί απλώς πόνο στην περιοχή του σώματος που νευρώνεται από τη φλεγμαίνουσα ρίζα . Με τον όρο ριζοπάθεια εννοείται ότι η φλεγμονή της νευρικής ρίζας συνοδεύεται και από αισθητική διαταραχή της περιοχής του δέρματος ή/και κινητική δυσλειτουργία του μυός που νευρώνονται από το πάσχον νεύρο.
Ο οξύς ριζιτικός πόνος, όταν αφορά τις νευρικές ρίζες από τις οποίες σχηματίζεται το ισχιακό νεύρο, αναφέρεται από το απλό κοινό και ως ισχιαλγία. Με τον όρο ισχιαλγία περιγράφονται συμπτώματα όπως πόνος, μούδιασμα, τσίμπημα, βελόνες κατά μήκος της πορείας του ισχιακού νεύρου ( οπισθιοπλάγια επιφάνεια του μηρού και της κνήμης, μέχρι τα δάκτυλα του ποδιού) και αφορούν το ένα από τα δύο κάτω άκρα. Ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται ισχιαλγία με ή χωρίς συνοδό οσφυαλγία. Στην περίπτωση που μαζί με την ισχιαλγία υπάρχει και οσφυαλγία, το σύμπτωμα της ισχιαλγίας είναι πολύ πιο έντονο και ενοχλητικό από τον πόνο ή τη δυσφορία της μέσης.
Όταν όμως η φλεγμονή αφορά τις νευρικές ρίζες από τις οποίες σχηματίζεται το μηριαίο νεύρο, ο ασθενής αισθάνεται πόνο στην πρόσθια περιοχή του μηρού, μέχρι το γόνατο ο οποίος ενίοτε επεκτείνεται και στην έσω επιφάνεια της κνήμης.
Απεικονιστικός – Εργαστηριακός Έλεγχος
Επειδή ο ριζιτικός πόνος συνοδεύεται και από ριζοπάθεια, που σημαίνει ότι συνυπάρχει αισθητική ή /και κινητική δυσλειτουργία, θα πρέπει άμεσα, ο ασθενής να υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης για να διερευνηθεί η παθολογία της περιοχής .
Η μαγνητική τομογραφία είναι η απεικονιστική εξέταση εκλογής για τον εντοπισμό της αιτίας που προκαλεί τη νευρική δυσλειτουργία. (π.χ κήλη ή προβολή δίσκου, στένωση τρήματος, σπονδυλολίσθηση, παγίδευση νεύρου από συμφύσεις κ.λ.π) Σε αντίθεση με την αξονική τομογραφία και την απλή ακτινογραφία, η μαγνητική τομογραφία δίνει σαφείς πληροφορίες που αφορούν τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, τις νευρικές ρίζες, τον επισκληρίδιο χώρο και το νωτιαίο μυελό.
Συντηρητική Θεραπεία
Είτε προέρχεστε από συντηρητική αγωγή δύο εβδομάδων είτε δεν έχετε ακολουθήσει καμία συντηρητική αγωγή με φάρμακα, η αισθητική ή/και κινητική διαταραχή (ριζοπάθεια) που συνοδεύει τον απλό ριζιτικό πόνο, επιβάλλει την προσπέραση της συντηρητικής αγωγής με φάρμακα από το στόμα ή ενέσεις, όπως γίνεται συνήθως στην αρχική φάση αντιμετώπισης του απλού ριζιτικού πόνου και την εφαρμογή απευθείας με τη διάγνωση της ριζοπάθειας, μιας ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής, της διατρηματικής ή ιεροκοκκυγικής επισκληρίδιας έγχυσης ή και χειρουργικής επέμβασης, ανάλογα με το πόρισμα της μαγνητικής τομογραφίας
Φαρμακευτική αγωγή
Ως αναλγητική αγωγή από το στόμα, μπορείτε να λάβετε ή να συνεχίσετε να λαμβάνετε όσοι ήδη ακολουθήσατε συντηρητική αγωγή 2 εβδομάδων, τα παρακάτω αναλγητικά, επικουρικά μέχρι να προβείτε στις παρακάτω συνιστώμενες ενέργειες.
- Παρακεταμόλη έως 3000mg / ημερησίως ( Depon, Apotel, Panadol)
- Συνδυασμό παρακεταμόλης και κωδείνης έως 8 χάπια / ημερησίως, εφόσον δεν λαμβάνετε και απλή παρακεταμόλη ταυτόχρονα (Lonarid N)
Προσοχή !! Η συνολική δόση παρακεταμόλης, δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 4000 mg / ημερησίως
- Συνδυαστικά με τα προηγούμενα φάρμακα, μπορείτε να λάβετε κάποιο αντιφλεγμονώδες φάρμακο από το στόμα, εφόσον δεν έχετε σοβαρή αντένδειξη γι αυτό ( καρδιακή ανεπάρκεια, βροχικό άσθμα, έλκος στομάχου, αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση)
Ελάχιστα Επεμβατική Θεραπεία
- Εφόσον το πόρισμα της μαγνητικής τομογραφίας αναφέρει ότι υπάρχει προβολή (bulging), ή κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου χωρίς ρήξη του ινώδους δακτυλίου, τότε η εφαρμογή διατρηματικής επισκληρίδιου έγχυσης έχει απόλυτη ένδειξη, με σοβαρή πιθανότητα βελτίωσης της ριζοπάθειας έως και πλήρη ίαση.
- Αν το πόρισμα της μαγνητικής τομογραφίας αναφέρει ότι υπάρχει κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, με ρήξη του ινώδους δακτυλίου (περίβλημα του δίσκου), τότε πάλι υπάρχει ένδειξη εφαρμογής διατρηματικής επισκληρίδιου έγχυσης, με τη διαφορά ότι η πιθανότητα βελτίωσης είναι μικρότερη
- Αν το πόρισμα της μαγνητικής τομογραφίας αναφέρει ότι υπάρχει κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, με ελεύθερο τεμάχιο αυτού, τότε η χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του ελεύθερου τμήματος του δίσκου, έχει απόλυτη ένδειξη.
Επισκληρίδιος έγχυση
Η τεχνική εφαρμόζεται υπο τοπική αναισθησία, με τον ασθενή σε πρηνή θέση και με μαξιλάρι κάτω από την κοιλιά. Μια ειδική βελόνα κατευθύνεται υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση, στο σημείο στόχος και στη συνέχεια χορηγείται σκιαγραφική ουσία για την επιβεβαίωση της σωστής θέσης του άκρου της βελόνας. Εφόσον ο θεράπων ιατρός είναι ικανοποιημένος με τη θέση της βελόνας, εγχύει διάλυμα κορτικοστεροειδούς- τοπικού αναισθητικού και στη συνέχεια αποσύρει τη βελόνα. Το σημείο της παρακέντησης επικαλύπτεται με αντισηπτικό και γάζες.
Διατρηματική προσπέλαση: η βελόνα τοποθετείται ακριβώς στο μεσοσπονδύλιο τρήμα, από όπου εξέρχεται η νευρική ρίζα από τη σπονδυλική στήλη. Είναι η ιδανική τεχνική για την εφαρμογή αντιφλεγμονώδους θεραπείας, απολύτως εκλεκτικά, σε κάποια νευρική ρίζα που φλεγμαίνει και προκαλεί πόνο. ( π.χ ισχιαλγία λόγω υποξείας κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου). Οι Ackerman and Ahmad (2007) απέδειξαν ότι η διατρηματική προσπέλαση είναι πιο αποτελεσματική από την διαμεσοπετάλιο και την ιεροκοκκυγική, για τη θεραπεία κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου και ριζιτικού πόνου στο επίπεδο μεταξύ του 5ου οσφυϊκού και 1ου ιερού σπονδύλου
Ιεροκοκκυγική προσπέλαση: το ιερό είναι η τελική μοίρα της σπονδυλικής στήλης και συνδέει τη σπονδυλική στήλη με τα ισχία. Η βελόνα εισέρχεται στον επισκληρίδιο χώρο από ένα μικρό άνοιγμα στο ιερό που ονομάζεται ιερό σχίσμα. Η τεχνική εφαρμόζεται για τη θεραπεία οσφυοϊσχιαλγίας
Χειρουργική Θεραπεία
Αν το πόρισμα της μαγνητικής τομογραφίας αναφέρει ότι υπάρχει κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου, με ελεύθερο τεμάχιο αυτού, τότε η χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του ελεύθερου τμήματος του δίσκου, έχει απόλυτη ένδειξη.
Σε περίπτωση που η επισκληρίδιος έγχυση προηγείται της χειρουργικής επέμβασης, σύμφωνα με το πόρισμα της μαγνητικής τομογραφίας, το αποτέλεσμα της διατρηματικής επισκληρίδιας έγχυσης κορτικοστεροειδών θα καθορίσει την εκτίμηση και την απόφαση διενέργειας μιας χειρουργικής επέμβασης αποσυμπίεσης της πάσχουσας νευρικής ρίζας.
Σε περίπτωση σπονδυλολίσθησης τρίτου βαθμού, με συμπτώματα ριζοπάθειας, η χειρουργική αποκατάσταση της πάθησης είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία.
